Αποκαλυπτική Έρευνα ΕΚΚΕ:Εργάζονται, αλλά βρίσκονται στα όρια φτώχειας...

Από τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας, εξακολουθεί να καταγραφεί η  Ελλάδα παρά τη διεύρυνση της ΕΕ, ενώ το 2010 σημείωσε το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων φτωχών (13,8%), μετά τη Ρουμανία (17,3%). Πρόκειται για μία νέα κοινωνική ομάδα, η οποία αντιστοιχεί στο 25,4% των μισθωτών και  συμπεριλαμβάνει ανθρώπους που έχουν κάποια εργασιακή σχέση, αλλά  δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδά τους (Έρευνα Εισοδήματος και συνθηκών Διαβίωσης των νοικοκυριών «EU-SILC»).

Στη διαπίστωση αυτή κατέληξαν, μεταξύ άλλων, ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) στη μελέτη «Το κοινωνικό πορτρέτο της Ελλάδας 2012 όψεις της Κρίσης», η οποία δημοσιεύθηκε προχθές.

Όπως προέκυψε από τη μελέτη,  η κρίση πλέον, δημιουργεί νέες ευάλωτες ομάδες φτωχών, όπως οι μόνοι ηλικιωμένοι (30,1%), οι μόνες γυναίκες (27,7%), οι μόνοι άνδρες (26,3%), οι νέοι ηλικίας 16-24 ετών (27,8%) και τα παιδιά (23%). Την ίδια στιγμή, η φτώχεια των εργαζόμενων με μερική απασχόληση ανέρχεται στο 29,4%, ενώ τραγική είναι η κατάσταση για τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά χωρίς κανένα εργαζόμενο μέλος, αφού σε ποσοστό  57,8% αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας. (Eurostat, 2010)

Ενδεικτικό της ανησυχητικής αύξησης της φτώχειας μεταξύ των νέων ηλικίας μέχρι 24 ετών, είναι ότι το 2010 το ποσοστό έφτασε το 27,8%, όταν μόλις πριν από έναν χρόνο ήταν 23%.

Στο μεταξύ, παρότι στη χώρα μας, το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας παραμένει σχεδόν ανεπηρέαστο, γύρω στο 20% εδώ και πολλά χρόνια, ορισμένες ομάδες του πληθυσμού πλήττονται δυσανάλογα. Για παράδειγμα, ο κίνδυνος φτώχειας στις άνεργες γυναίκες, ανέρχεται στο 40,1%, στους άνεργους άνδρες στο 37,2% και στις μονογονεϊκές οικογένειες στο 33,4%.

Την ίδια στιγμή, η κρίση οδηγεί σε ακραία φτώχεια τις μονογονεϊκές οικογένειες, τους μετανάστες, τα παιδιά και τους νέους, τις ηλικιωμένες γυναίκες, τους μακροχρόνια άνεργους και τα άτομα που διαμένουν σε άθλιες συνθήκες στέγασης.

Πολλοί άνθρωποι ζουν καθημερινά με βασικές ελλείψεις , καθώς αδυνατούν να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε ζωτικά αγαθά, όπως πόσιμο νερό, θέρμανση και φωτισμό. Παράλληλα, με δυσκολία εξασφαλίζονται τα φάρμακα, ενώ η επίσκεψη για παράδειγμα στον οδοντίατρο θεωρείται είδος πολυτελείας.

Πορτραίτα της φτώχειας

Φώτο αρχείου

«Είμαι κάποιος που έχει επηρεαστεί εξ’ ολοκλήρου από την κρίση, χωρίς να φταίω. Είμαι 64 χρονών και περιμένω τον πρόωρο θάνατο. Τι εννοώ πρόωρο θάνατο; Τη σύνταξη. Τώρα θα μου πεις πως βρέθηκες  στο δρόμο εφόσον έχεις δουλέψει όλη τη ζωή σου…;

Αυτό είναι ένα από τα προφίλ των ανθρώπων, που βρίσκεται στα όρια φτώχειας λόγω της οικονομικής κρίσης. Γυναίκες νέες ή ηλικιωμένες, διαζευγμένες ή χήρες, ηλικιωμένοι άνδρες, σχεδόν στο σύνολό τους άνεργοι, συνθέτουν το πορτραίτο της φτώχειας, όπως προέκυψε από έρευνα που διεξήχθη πέρυσι στην Αττική, με αφηγηματικές συνεντεύξεις σε 6 άτομα και παρουσιάζεται στην προαναφερθείσα μελέτη. Οι συνεντευξιαζόμενοι ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 45-66 ετών, με ποικίλα κοινωνικά χαρακτηριστικά, ενώ το εκπαιδευτικό τους υπόβαθρο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα των βαθμίδων Εκπαίδευσης, από το Δημοτικό μέχρι και την Ανώτατη Εκπαίδευση. Κοινό τους χαρακτηριστικό,  οι μεγάλες μέχρι και ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν λόγω της κρίσης. 

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι, μέχρι και το φαγητό αναγκάζονται να κόβουν για να ξοφλούν τις υποχρεώσεις τους, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει συνεντευξιαζόμενος: «Έχω κόψει ακόμα και από το φαγητό για να πληρώνω στην τράπεζα».

Σημειώνεται ότι, τα άτομα αυτά δεν ανήκουν αποκλειστικά στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Κάτι που συνεπάγεται, με τη δημιουργίας μιας νέας ομάδας πληθυσμού με ετερόκλητα χαρακτηριστικά, η οποία αυξάνεται κάθε μέρα. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, η ομάδα αυτή δεν δικαιούται καμιά υποστήριξη από το κοινωνικό κράτος.

Όσον αφορά τις υπηρεσίες πρόνοιας, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, αναδεικνύονται ακόμα περισσότερο ο υπολειμματικός χαρακτήρας της κοινωνικής-προνοιακής πολιτικής, οι υπολειτουργούσες υπηρεσίες, οι άστοχες και μη εξειδικευμένες παρεμβάσεις. Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, το να ζει κανείς στη φτώχεια για πολλούς ισούται με απομόνωση και εγκατάλειψη από τις υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους. Γεγονός που αποδεικνύεται περίτρανα, αν αναλογιστεί κανείς ότι η χώρα μας αφιερώνει στην κοινωνική πολιτική το 27,96% του ΑΕΠ της, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος των δαπανών κοινωνικής προστασίας ανέρχεται στο 29,5% του ΑΕΠ. (Eurostat, 2009).

Βάνα ψυχογιού