Παγκόσμια Ημέρα "Λευκού Μπαστουνιού": 40-50.000 άτομα πάσχουν από Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας

Παγκόσμια μέρα εορτασμού του «Λευκού Μπαστουνιού» σήμερα, 15 Οκτωβρίου, μία όχι και τόσο ευρέως διαδεδομένη γιορτή, αλλά τόσο σημαντική για τη διάδοση της χρήσης του, την ευαισθητοποίηση του κοινού στην προσπάθεια των ατόμων με προβλήματα όρασης για μια πιο ανεξάρτητη διαβίωση, καθώς και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που συναντούν τα άτομα αυτά στην καθημερινή μετακίνησή τους.

Ιστορικό

Η ιστορία του λευκού μπαστουνιού ξεκινά μετά τη λήξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου στην Αμερική, όπου αναπτύχθηκε ένα κίνημα αποκατάστασης και επανένταξης των ατόμων που τυφλώθηκαν από ατυχήματα κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Το κίνημα αυτό ξεκίνησε από τον οφθαλμίατρο Richard Hoover, ο οποίος πρωτοχρησιμοποίησε ένα μακρύ καλάμι για τη βοήθεια της κίνησης των τυφλών βετεράνων του πολέμου.

Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας 

Κι όλα αυτά τη στιγμή που, 40-50.000 άτομα στη χώρα μας πάσχουν από Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ), η πιο συχνή αιτία απώλειας όρασης στο δυτικό κόσμο, ενώ 10-12.000 αντιμετωπίζουν παθήσεις του αμφιβληστροειδούς. Τα στοιχεία αυτά παρέθεσε στο streetreportaz, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αμφιβληστροειδοπαθών (ΠΕΑ) και προϊστάμενος της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Ευστράτιος Χατζηχαραλάμπους. Τα εν λόγω στοιχεία βέβαια, αφορούν την τελευταία δεκαετία, καθώς πριν 5 χρόνια δεν υπήρχε καν θεραπεία για τη συγκεκριμένη πάθηση και για πολλές άλλες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς.

Την ίδια στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο γύρω στα 40 εκατομμύρια εκτιμάται ότι πάσχουν από ΗΕΩ.

Ορισμός

Η Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας είναι μία πάθηση του κεντρικού τμήματος του αμφιβληστροειδούς που συναντάτε συνήθως σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Για να γίνει κατανοητός ο αμφιβληστροειδής και η λειτουργία του, μπορεί να προσομοιασθεί το ανθρώπινο μάτι με μία κλασική φωτογραφική μηχανή.

Ειδικότερα, ο αμφιβληστροειδής είναι η φωτοευαίσθητη επιφάνεια του ματιού κάτι αντίστοιχο του φιλμ, είναι δηλαδή το κομμάτι του ματιού που είναι υπεύθυνο να συλλαμβάνει την εικόνα και εν συνεχεία να την μεταδίδει στον εγκέφαλο. Εν αντιθέσει με το φιλμ που έχει την ίδια ανάλυση σε όλη του την επιφάνεια, ο αμφιβληστροειδής είναι πολύ ευαίσθητος κεντρικά και λιγότερο περιφερικά. Αυτό το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς, ονομάζεται ωχρά κηλίδα και αποτελεί το τμήμα που επηρεάζεται κατά την συγκεκριμένη πάθηση.

Δύο είναι οι βασικές κατηγορίες, στις οποίες διαχωρίζεται η ΗΕΩ, η ξηρά μορφή που αποτελεί περίπου το 90% των περιπτώσεων και η πιο σπάνια υγρά μορφή, που αποτελεί το υπόλοιπο 10%. 

Η ξηρά μορφή αποτελεί κατ’ ένα τρόπο την επίσπευση της γήρανσης τμήματος του ματιού, που προκαλεί μείωση της όρασης. 

Παρότι και η δύο μορφές μπορούν να προκαλέσουν σημαντική μείωση της όρασης, η υγρά μορφή είναι πιο επιθετική με χειρότερη πρόγνωση και ο κύριος αίτιος για μεγάλο ποσοστό ατόμων με αναπηρία της όρασης. Η βασική διαφορά της από την ξηρά μορφή, αποτελεί η δημιουργία νέων εύθραυστων αγγείων, που αιμορραγούν και εν συνεχεία δημιουργούν ουλή στην ευαίσθητη περιοχή της ωχράς.

Πρέπει να σημειωθεί όμως, ότι ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας για την αντιμετώπιση της ΗΕΩ, μέσω επιστημονικών  ερευνών και μελετών.

«Η ΗΕΩ είναι πιο πολυπληθής πάθηση του αμφιβληστροειδούς, ενώ συνδέεται άμεσα με το δυτικό κόσμο και της άσχημες συνθήκες διατροφής, την παχυσαρκία, την χοληστερίνη, το κάπνισμα καθώς και με την αύξηση του Μ.Ο. ζωής, αφού παρουσιάζεται σε άτομα ηλικίας 50 και άνω», ανέφερε χαρακτηριστικά στο streetreportaz ο κ. Χατζηχαραλάμπους.

Σημειώνεται ότι η Πανελλήνια Ένωση Αμφιβληστροειδοπαθών, αριθμεί μέχρι στιγμής 600 άτομα με προβλήματα όρασης.

Πρόκειται για το μοναδικό φορέα ατόμων με προβλήματα χαμηλής όρασης κληρονομικού χαρακτήρα, ενώ στα 23 χρόνια λειτουργίας της αναπτύσσει ποικίλες δράσεις και συνεργασίες, σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, προάγοντας το έργο της και αναδεικνύοντας τα θέματα των συγκεκριμένων ατόμων. 

Καλλιεργεί παράλληλα, συνεργασίες που συνεισφέρουν στην πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία, αποκατάσταση και σχεδιασμό πολιτικών για τα άτομα αυτά. Μεταξύ άλλων, συνεργάζεται:

-Σε κοινά προγράμματα πρόληψης, ενημέρωσης και θεσμικών διεκδικήσεων με φορείς και επιστημονικές οργανώσεις, όπως η Ομοσπονδία Οφθαλμολογικών Συλλόγων, η Πανελλήνια Οφθαλμολογική Εταιρεία κ.λπ.

-Ως κοινωνικός εταίρος – με διαβουλεύσεις, δημόσιο διάλογο ή με συμμετοχή μελών του Δ.Σ. σε επιτροπές για Σχεδιασμό Κοινωνικής Πολιτικής για ΑμΠΟ – με διάφορα Υπουργεία.

-Με φορείς ΑμΕΑ για κοινή δράση σε θέματα πρόληψης, ίσης πρόσβασης στις θεραπείες, αποκατάστασης, κατάρτισης, προώθησης στην απασχόληση.

-Με Φορείς και Ιδρύματα του χώρου των Ατόμων με Προβλήματα Όρασης, όπως Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών (Ε.Ο.Τ.), Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών (Π.Σ.Τ.) κλπ.

- Με την Π.Ε.Σ.ΠΑ. και τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων για θέματα νέων φαρμακευτικών σκευασμάτων και θεραπειών που κυκλοφορούν ή πρόκειται να έλθουν στην Ελλάδα, ώστε όλοι οι ασθενείς να έχουν ίση πρόσβαση σε αυτά, μειωμένο κόστος (κάλυψη από τα Ασφαλιστικά Ταμεία) και να είναι εγγυημένα ασφαλής η χρήση αυτών.

Συμμετέχει ακόμα, σε ευρωπαϊκά προγράμματα κατάρτισης ΑμεΑ και προώθησης στην απασχόληση, προσαρμοσμένα για άτομα με Προβλήματα Όρασης, όπως το HORIZON για τουριστικά επαγγέλματα και το EQUAL για προώθηση τηλεεργασίας και κατάρτιση στελεχών εξυπηρέτησης τηλεφωνικών κέντρων.

Προωθεί παράλληλα καινοτόμες δράσεις για την Ελλάδα όσον αφορά θέματα εκπαίδευσης και χρήσης σκύλων οδηγών για Τυφλούς και ΑμΠΟ, ενώ πραγματοποιεί και σεμινάρια που συμβάλλουν στη ψυχολογική ανάταση και ευεξία ατόμων με προβλήματα όρασης.

Μάλιστα, από το 2007 έχει ξεκινήσει η πρωτοβουλία από Φορείς και Ιδρύματα του χώρου των Ατόμων με Προβλήματα Όρασης, μεταξύ των οποίων και η ΠΕΑ, να φέρουν σκύλους οδηγούς από το εξωτερικό, να τους εκπαιδεύσουν και να τους προσαρμόσουν στις δύσκολες συνθήκες της ελληνικής πραγματικότητας. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται και η εκπαίδευση των ατόμων με πρόβλημα όρασης στην Κινητικότητα και τον Προσανατολισμό με τη χρήση σκύλου οδηγού. Η ίδρυση αυτού του ενιαίου φορέα για την εκπαίδευση των σκύλων οδηγών είναι σημαντικό εγχείρημα, έστω 80 χρόνια μετά την οργάνωση αντίστοιχων υπηρεσιών σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Όπως τόνισε ο κ. Χατζηχαραλάμπους: « Πέντε εκπαιδευτές σκύλων, διεθνών προδιαγραφών, μέσα σε 5 χρόνια θα έχουν εκπαιδεύσει γύρω στους 25 σκύλους για να διευκολύνουν τη ζωή των ατόμων με προβλήματα όρασης, στις καθημερινές τους μετακινήσεις. Ήδη, έχουμε φέρει 4 σκυλιά απ’ το εξωτερικό, τον άλλο μήνα θα έρθει άλλο ένα, ενώ μέχρι το Πάσχα το πρώτο σκυλί οδηγός θα γίνει ο πιστός φύλακας ενός ατόμου με προβλήματα όρασης».

Εκτός απ’ αυτή τη σημαντική δράση, η ΠΕΑ θα διοργανώσει σεμινάρια μια πρωτοποριακής μεθόδου, του “laugh Yoga”, που εφαρμόζεται εκτός των άλλων και  σε ασθενείς με χρόνια νοσήματα για ψυχολογική ανάταση. Πρόκειται για μία τεχνική προσανατολισμένη στη σωματική άσκηση, που συνδυάζει απλές ασκήσεις γέλιου, ήπιες αναπνοές, ασκήσεις stretching, ρυθμικά χειροκροτήματα και τραγουδι. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η διάθεση και η υγεία, ενώ αυξάνεται η ευεξία.

Είναι άλλωστε γνωστό ότι  γελώντας ενεργοποιούνται οι ενδοφρίνες (οι ορμόνες της ευχαρίστησης ), προκαλώντας μια αίσθηση ηρεμίας. 

Τη μέθοδο αυτή ανακάλυψε πριν 11 χρόνια και εφάρμοσε πρώτος  ο Δρ Μαντάν Κατάρια, ένας Ινδός γιατρός και μαθητής της Γιόγκα, κερδίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς σε όλον τον κόσμο.

Βάνα Ψυχογιού